"SwipeUP" yerine "UPcycle"
Sosyal medyada vizyoner profiller gördükçe göğsüm kabarıyor doğrusu. İlk bakışta aklımın almadığı bir çok görüntü, ardındaki cin fikri anlayıncaya kadar beni epey şaşırtıyor. Misal, geçenlerde gördüğüm tahtırevan; kadife bindallı giymiş bir hanım kızımız, portakal kasasından mamül bir dört kolluya binmiş, tiktok dansı yaparak arkadaşlarının alkışları eşliğinde kendi kına gecesine arz-ı endam ediyor. Neresinden baksanız müthiş fikir. Bu ileri dönüşüm yöntemiyle değerlendirilen portakal kasasına mı şapka çıkaralım, yoksa hanım kızımızın kendisini tepside portakallı ördek misali dostlarına sundurmasını mı alkışlayalım, hiç bilemiyorum.
Elbette bu, sadece bir örnek. Instagram'ın keşif sekmesine tıkladığınızda, en hafif tabir ile kendimi oldukça sıradan hissediyorum. Eti altınla kaplayan şeflerden, Poodle cins köpeğini çanta süsü olarak kullanan yaratıcı zihinlere kadar, yerli ve milli mucitleri gördüğümde, sahip olduğum bir çok şeyi yeterince çeşitli değerlendiremediğim duygusuna kapılıyorum. Tahmin ediyorum ki oda sıcaklığındaki ortalama IQ'um, farklı geri ve ileri dönüşüm alternatiflerini geliştirmeme engel oluyor.
Diğer yandan kadınlarımızın da hakkını teslim etmek lazım zira kirli sakal, dar gömlek ve kısa paça pantolon ile nargile içen karşı cinslerine oranla, çok daha yaratıcı ve zekiler. Ne köpekten göğüs broşu, ne de kinoadan salata yapabiliyorlar bu başı dumanlı dağ misali delikanlılarımız. Hadi kinoayı, broşu falan geçtim, avokadodan tost yapabilen, -84 milyonun yarısı erkek deseniz-, 42 milyonda birkaç kişiyiz. Sürekli bir tost makinesinde sucuk üzerine kırılan yumurtaya basılan ekmek ve üzerine boca edilen kırmızı biber ile ketçap, bence yeterince yaratıcı değil.
Neyse, konuyu dağıtmayalım.
İşlevselliğini yitirmiş, artık fazlalık olarak görülmeye başlanmış olan eşyaların biraz yaratıcılık ve biraz emek sayesinde faydalı ve kullanışlı hale getirilerek hayata kazandırılmasına ileri dönüşüm (upcycling) diyoruz.
Bu tanımı benim hanım duysa, kesin beni fazlalık olarak niteleyip ya balkon süsü yapar ya da temizlik bezine sarıp süpürge sapı olarak değerlendirir. Vileda yanımda sönük kalır. Vizyoner bir kadındır kendisi. Hele hele de içimizin karardığı şu pandemi günlerinde, keyifli de bir uğraş olur sevgili eşime çünkü ileri dönüşümün ekonomik etkisinin yanı sıra, psikolojimize olan olumlu etkisi de muazzam.
İşin bir de geri dönüşüm bacağı var; bilinçli tüketimin Nirvanası olan ülkemizde, en az 3 evlat sahibi olma uğraşının da hayatta kalma telaşımıza eklenmesiyle artan nüfus nedeni ile, yılda 32 milyon ton katı atık ortaya çıkıyor. Bu atıkların yalnızca yüzde 15-20’lik bir kısmı geri dönüştürülürken, bu yolla yıllık yaklaşık 5 milyar dolar ciro elde ediliyor. Yani influencerlarımız bu işe bir el atsa ve ülke olarak sıfır atık noktasına gelebilsek, 25-30 milyar dolar ek gelir elde edeceğiz. Maksimum üç kez giyilebilen kıyafetler satan sitenin linkini paylaşıp, o bağlantı üzerinden yapılan satıştan gelecek komisyondan medet ummak yerine, bu işe mi girse acaba nadide influencerlarımız?
"SwipeUP" yerine, "UPcycle".
Paranın miktarı tabi ki göreceli ama 25-30 milyar dolar, bizim Merkez Bankası için bile iyi para. Hatta net rezervlerimizi eksiden sıfır noktasına yaklaştıracak büyüklükte bir miktar. Dolayısı ile denemeye değer diyorum.
O zaman ne yapalım; mehter usulü 2 ileri - 1 geri dönüşüm yaptık mı, sıfır atık noktası gelemesek de, minimum atık için önemli bir adım atmış oluruz zannımca. Milli gelirimiz de 10 bin doların epey altına düştü diye, şimdi tahtırevandan vazgeçmek olmaz. Yerli ve milli içeceğimiz ayranımızı tahtırevanımızda yudumlarken, odağımızı yeni geri ve ileri dönüşüm fikirleri ile akacak yeşil yeşil dolarla kaydıralım çünkü biz millet olarak yeşili pek severiz. Tekrar ediyorum; sosyal medya fenomenlerinin cin fikirlerinden çok ümitliyim. Makyaj videolarının yarısı kadar vakit ayırsak, bu işte Norveç kıvamına gelir, geri dönüşümün Alex'i, ileri dönüşümün Elon Musk'ı oluveririz.
Nihai hedefimiz 30 milyar dolar, pardon sıfır atık!
O nedir diyen olursa işin ciddiyetine su katmadan anlatalım: İsrafın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, atık oluşum sebeplerinin gözden geçirilerek atık oluşumunun engellenmesi veya minimize edilmesi, atığın oluşması durumunda ise kaynağında ayrı toplanması ve geri kazanımının sağlanmasını kapsayan atık yönetim felsefesi olarak tanımlanan bir hedeftir.
Uzun lafın kısası, portakal kasasından tahtırevan yapın, kağıdı - plastiği - camı falan hep ayırın, politikacıların her ekonomik krizde laf attıkları, yastık altındaki altınlarınızı eritip etinizi budunuzu yemeden önce altınla kaplayın ve her fırsatta işi şova döken Norveç'e de, bu defa siz nispet yapın diyorum.
